De alternatieve rock van Frühstück

Als je aan een zendingswerker denkt of aan zending in het algemeen dan komt het land Polen niet voor in de top tien. Maar Martijn Krale die in de tachtiger en negentiger jaren samen met de bekendste zendings punkband, die toen nog in Amsterdam (Steiger 14) hun basis hadden No Longer Music (NLM) over de hele wereld rondzwierven, kwam hij ook oa in Rusland en Polen terecht. Dat beviel hem zo goed, dat zijn hart uitging naar het oeroude Rooms Katholieke land, wat zoveel heeft moeten doorstaan als je de geschiedenis van het land ook maar een beetje kent. Samen met zijn vrouw, heeft hij jaren vanuit de grote stad Wroclaw (Polen) zich ontfermt over de jongeren aldaar en heeft daar mogen dienen in een christelijke gemeente waar veel jongeren bijeenkomen. Dat hij nog steeds een groot hart voor alternatieve rock muziek heeft, dat bewijst hij wel met de band waar hij deel vanuit maakt. Fruhstuck is een Poolse band met Martijn als Nederlandse zanger. Een voorbeeld van een echte Europese band. Graag wilden we wat meer weten over Martijn en de rock band Fruhstuck.

Beste Martijn,  lang geleden! Ik hoorde dat je op het moment in Nederland bent? Ben je hier voor  langere tijd? Alleen of met de hele familie? Hoop dat alles goed is met  jullie!!

Hoi!  Ja, ik ben op dit moment in Nederland, en ik  blijf hier ook nog wel even.. We zijn een half jaar geleden uit  Polen teruggekomen. En we hebben op dit moment geen plannen om weer te  verhuizen. We wonen nu in Gorinchem, waar ik ben opgegroeid. Hier zat  ik op de middelbare school en hier woonden Ellen en ik de eerste periode dat we  getrouwd waren..  Nu gaat mijn dochter naar dezelfde school waar ik vroeger  heen ging, en ik fiets regelmatig langs onze oude flat. Apart gevoel.  Toen we daar woonden, hadden we nooit kunnen denken dat we ooit zo lang in het  buitenland zouden wonen. En dat mijn dochters nu Pools met elkaar  zouden spreken..

Dat je nu in Nederland bent  is dat met een bepaalde bedoeling, heeft het met Fruhstuck te maken of meer om  familiaire reden?

Het gaat om een heel complex aan dingen. Gedeeltelijk  vanwege ons gezin, maar voor een groot gedeelte ook vanwege ons werk in  Polen [we hebben een gemeente gesticht en geleid in Wroclaw], dat eigenlijk  gewoon klaar was om over te dragen aan Polen.  Toen we de beslissing  maakten om terug te gaan, dachten we eerst dat dat het einde van Fruhstuck zou  betekenen. Maar toen het stof was neergedwarreld bedachten we ons, dat we  eigenlijk gewoon door kunnen gaan. Maar dan wel op een andere manier. Minder  concerten misschien, maar wel met een bredere blik. Nu zijn we een echte  Europese band geworden. Pools-Nederlands.

Binnenkort komt de  nieuwe cd uit……..komt dit via een platenlabel uit, of brengen jullie het in  eigen beheer uit? Zal de cd ook gedistribueerd worden? En via internet: iTunes  etc..? 

De nieuwe CD “Story” komt in de loop van April uit. Hij zal in  Polen worden uitgebracht door LUNA, een klein label uit Wroclaw. Maar zij zullen  de CD ook online uitbrengen, dus ik neem aan dat iTunes, Spotify enzo ook  bediend zullen worden. Onze hele discografie is daar al op te vinden nu. Ik  heb een tijdje geleden een playlist van Fruhstuck op Spotify gemaakt en ik  kwam tot 40 nummers. Daar werd ik best dankbaar van. En nu komen daar dus  binnenkort 10 nieuwe bij.

Kun je iets vertellen over het album, welke studio  jullie het hebben opgenomen, wie de productie voor z’n rekening nam etc..

Ik ben heel trots op Story. We hebben het in 9  dagen opgenomen in de Rolling Tapes studio in zuid Polen. De band  heeft alles in één keer opgenomen; drums, bas en gitaar, samen in één ruimte.  Dat zorgde voor veel spontane energie en een mooie groove samen. De eerdere CD’s  hebben we anders opgenomen, omdat we meer controle wilden hebben. Maar de  jongens wilden nu graag een nieuw avontuur aan. En ze waren er super enthousiast  over.  Het was ook heel bijzonder om zo’n periode intensief met elkaar op  te trekken. We speelden, aten, sliepen en luisterden daar de hele tijd samen in  een omgebouwde boerderij, die tijdens de opnames ook nog bijna insneeuwde.  Tijdens die week werd ik me heel erg bewust dat muziek een enorm cadeau is.

Ik had nogal een heftige periode achter de rug,  waardoor ik veel dingen te verwerken had. Ik kon er niet gewoon over  praten, maar toen we aan het opnemen waren en ik nieuwe teksten schreef en  gelijk opneem, brak er iets in me, waardoor mijn ziel weer kon  ademen. Het is niet voor niets dat de Psalmen ons aanmoedigen om het uit te  zingen en te schreeuwen. Zelfs al is het een gebroken vraag, of  een gefluisterde zucht. Het is beter om me te uiten dat om me op te  sluiten. Muziek helpt me daarbij.

Als je een CD opneemt, dan vraag je je natuurlijk ook  af of iemand er wel interesse in heeft en of er wel naar geluisterd gaat worden.  Maar toen in die ingesneeuwde boerderij kon mij dat niet zo veel meer schelen.  Het was voor mij al goed. Ik ben dankbaar voor kameraadschap, voor  muziek. Het heeft mij persoonlijk veel goeds gebracht. Nu zou het  natuurlijk alleen maar mooier zijn als die muziek anderen ook gaat raken door de  CD. En daar hoop ik op.

Zijn er nog plannen om op te gaan treden en liggen er ook nog andere  zaken in het verschiet voor Fruhstuck? Als jij in Nederland bent en de rest van  de bandleden in Polen, Wroclaw. Hoe gaan jullie dit dan doen/organiseren?

Ja, we zijn van plan om actief te zijn en blijven. Luna is  bezig om ons op festivals in Polen te krijgen. Het is niet eenvoudig, maar  we gaan ervoor. Ik ben zelf ook bezig om wat dingen in Nederland te  organiseren. Het lijkt ons optimaal als we twee keer in het jaar een weekend in  Nederland kunnen zijn. 12 April spelen we in Xinix in Nieuwendijk  (onder Gorinchem) samen met local heroes Kinkobra en Stain.  Dus voor het  najaar hopen we het volgende weekend te plannen. Ergens in Oktober ofzo.

Wat ik  zelf zo mooi vindt van jullie muziek is dat het zo gedreven is, het komt  muzikaal en tekstueel rechtstreeks uit het hart. Ook live gaan zeg maar alle  remmen los. De muziek en de performance een echte eenheid. Toen ik jullie live  zag een aantal jaren geleden, dacht ik. Dit zouden meer mensen moeten gaan zien,  jullie kunnen echt mensen harten raken. Wat is jullie inspiratiebron en hoe  blijf je ook muzikaal steeds gedreven en energiek, waar halen jullie dat steeds  weer vandaan?

Dat is een goede vraag.. Ik denk dat veel gewoon voort komt  uit menselijke adrenaline. Uit de drang om te communiceren. Muziek, en breder,  kunst, gaat toch altijd om communicatie? Zonder er al te veel over na te denken  heb ik altijd geprobeerd om met m’n lichaamstaal wat toe te voegen aan de muziek  en de teksten. Gewoon om mensen te kunnen raken. De jongens in de band hebben  ook altijd zo’n houding gehad. Als je op het podium staat, dan zit je niet  thuis op de bank te oefenen. Op het podium is het tijd om extravert te  zijn. Je hebt soms virtueuze musici die zich niet aan hun publiek  storen en gewoon helemaal in de muziek opgaan. Dat kan prachtig zijn. Maar  helaas zijn er maar weinigen waarbij dat werkt. Vaak kan zo’n  ingetogen concert ook nogal zelf-ingenomen worden. Saai  dus.

Ik hoop dat we nog lang in de  gelegenheid zijn om mensen op deze manier te ontmoeten en wat naar ze te uiten. Het prettigste is natuurlijk, als het publiek en de band elkaar vinden in de energie van muziek, adrenaline, ziel en geest. Soms  gebeurt dat. Onvergetelijk.

Wat  zijn eigenlijk je eigen muzikale voorbeelden? Welke band of muzikant vindt je  zelf erg goed? 

Op dit moment luister ik veel naar Gungor. Ik hou van die band, omdat ze muzikaal ambitieus zijn en proberen authentiek hun eigen weg te gaan. Muzikaal laveren ze tussen rustig en ruig heen, dus dat past wel bij mij op het moment.

Waar ik zelf nog vaak aan denk is dat we samen o.a.  Door Spanje getrokken zijn in 1992 en daar heb ik nog vers in herinnering dat we  veel naar The 77′s hebben geluisterd en dan naar het prachtige album: Sticks & Stones? Luister je er zelf ook nog wel eens naar?

Nee, eigenlijk niet. Maar dat moet ik snel maar weer eens doen.  Daar staan wat tijdloze nummers op.

Je bent ook lang geleden bassist geweest in de roemrucht Punk. en Alt rock band NLM  (No Longer Music) denk je daar nog wel eens aan terug en de landen waar je toen  geweest bent en de mensen die je toen hebt ontmoet? Heb je nog contact met David  Pierce en de zijnen?

Ja, ik heb nog kontakt met David. Vorig jaar heb ik nog een  concert voor NLM georganiseerd in Wroclaw. Ze gaan nog steeds vol gas door.  Inmiddels is het een hele theatershow geworden.  Ik heb veel  geleerd van mijn tijd in NLM. Met hen ben ik ook voor het  eerst in Polen geweest. Dat heeft grote  gevolgen gehad.

Met hen ben ik echt de halve wereld om geweest, dat zijn  ervaringen die niemand me meer kan ontnemen.  En dat we een aandeel  hebben kunnen hebben in de levens van mensen, dat is tijdloos.

Kun je  ons vertellen waarom je ooit uit Nederland bent vertrokken om in een land als  Polen te gaan wonen met je vrouw (en nu de kinderen). Wat trok je aan in dit  land, wat velen in Nederland nog steeds zien als een land met veel grijze flats  en huizen, Wodka drinkende vaders etc..Wat was toen en vandaag nog je doel in  Wroclaw de stad waar je woont.

Het beeld dat de meeste Nederlanders van Polen hebben  klopt eigenlijk voor geen meter. Polen is in veel  opzichten beter ontwikkeld dan Nederland. Er zit daar ook een  stijgende lijn in. In Nederland zie ik helaas vaker een neergaande  spiraal.. Mentaal, geestelijk, materieel.

Maar tegelijkertijd is Polen ook niet meer het prachtige,  confronterende land dat ik in 1987 zag als tiener. Mensen hadden geen dingen,  maar wel kwaliteit van leven. Geen dikke portemonnee, maar wel  vrienden. Geen mogelijkheden, maar wel dromen. En dat kende ik eigenlijk  niet.

Hoe  staat het eigenlijk met de christelijke muziek, gospel muziek in Polen. In  Nederland kennen veel rock en metalheadz Behemoth, Vader en Riverside. Is er ook  een Christelijke rock/metal scene in Polen? Wat zou je ervan denken als jullie eens met  bovenstaande bands zouden kunnen optreden? Treden jullie wel eens in zogenaamde  reguliere podia op? En wat dacht je van Przystanek Woodstock het grootste  muziekfestival in Europa met elk jaar ongeveer tussen de 400.000 – 500.000  bezoekers! En dat is ook Polen! (het grootste muziekspektakel in Europa speelt zich af  in Polen ha,,ha, dat hadden of hebben veel mensen hier niet verwacht).

In Polen heb je gelukkig niet zo’n rare splitsing van muziek  gebaseerd op levensovertuiging. Daar kan Luxtorpeda gewoon de best draaiende  rock act van het moment zijn, terwijl Lica, de zanger en leider een  openlijk toegewijde volger van Jezus is. En hij praat daar ook  gewoon over op concerten.

Ik respecteer de muziekscene in Polen enorm. Wat  betreft bands, die in hun teksten over hun geloof zingen, moet ik  helaas zeggen dat ik niet zo heel erg in touch meer ben. Maar Polen  is het land van 2Tim2.3, Ox, Armia.. Dat zijn ambitieuze bands, met  een sterke boodschap. O ja, er is een nieuw project van een oude vriend van me:  ATOM. Tomek Bednarek, de zanger daarvan was ooit leider van  Rainforest. Die heeft nog wel eens in Nederland  opgetreden.

Heb je  nog een laatste boodschap, of iets dat je op je hart hebt om te delen met de lezers van RockLife?

Geniet van elke dag die je krijgt. Maak je niet druk om wat mensen  van je denken. Je waarde wordt niet door hen bepaald. Ook niet door je situatie;  of je werk hebt of werkeloos bent. Geniet van Rock, maar neem je rock image niet  te serieus. Het kan ook heel makkelijk een stoer masker worden, waarachter we  onze onzekerheden proberen te verbergen.

facebook.com/fruhstuckpl